من یک سری از باورهای اعتقادی اسلامی را پذیرفته ام ، اما مطمئن نیستم که آیا آموزه های مهمتری هم برای بررسی در اسلام و مذهب شیعه وجود دارد یا خیر؟ آیا منظور شما از اصول ایمان همین آموزه ها و باورهاست؟
اصول ایمان ، دکترین یا همان اصول دین در اسلام و شیعه عبارتند از:
?- توحید
?- عدل
?- نبوت
?- امامت
?- معاد .
از این پنج اصل اعتقادی توحید ، نبوت و معاد باور تمام مسلمانان است، هم شیعه و هم سنی. اما دو اصل عدل و امامت ، مخصوص مسلمانان شیعه است و اهل سنت آن را به عنوان یک اصل و پایه اعتقادی قبول ندارند.
• توحید: یعنی ایمان داشته باشید که خداوند یگانه است و قائل به تثلیث نباشید. بر اساس این آموزه خداوند از سه شخصیت پدر ، پسر و روح القدس ترکیب نیافته است.
• نبوت: می دانیم که پیامبران زیادی در طول تاریخ آمدند. نوح و ابراهیم و موسی و یعقوب و داود و سلیمان و … . مسلمانان به نبوت همه این پیامبران معتقدند . بنا بر این اگر نبوت حضرت عیسی علیه السلام را انکار کنند ، از اسلام خارج شده اند. تعریف نبوت در اسلام نیز با تعریف نبوت در مسیحیت که به معنای پیشگویی است تفاوت می کند.
همچنین ویژگی های پیامبران در اسلام (مانند لزوم عصمت) با ویژگی های آنان در مسیحیت متفاوت است. بنا بر این اگر شما دکترین نبوت را به دقت بررسی کرده باشید باید این مباحث برایتان حل شده باشد.
در آموزه نبوت آنچه به عنوان اصل به حساب می آید ، اعتقاد به پیامبری اخرین فرستاده خدا حضرت محمد بن عبدالله و دیگر پیامبران الهی است و صفات پیامبران و تاریخ آن ها جزء مباحث و اموزه های فرعی است .
بر اساس دکترین نبوت در اسلام ، حضرت مسیح علیه السلام خدا نیست . بلکه انسان است و یک پیامبر بزرگ الهی است.
• معاد: به معنای آن است که همه آفریدگان خدا، برای بازخواست و حساب اعمال ، در درگاه خداوند جمع می شوند و هر کس به پاداش یا کیفر خود می رسد. در این آموزه مباحثی فرعی و حاشیه ای نیز وجود دارد که از اصول ایمان نیست. مانند این که در رستاخیز همه با همین جسم به نزد خداوند حاضر می شوند یا فقط با روحشان یا این که پاداش ها و مجازات ها مادی است یا خیر و … ؟
• عدل: به معنای آن است که افعال خداوند متعال از سر دادگری و شایستگی است و به هیچ کس ستم نمی‌کند و هر چیزی را در جای خویش نگه می‌دارد و با هر موجودی، چنانکه شایسته‌است رفتار می‌کند. در این آموزه مباحثی حاشیه ای همچون مبحث شرور و امثال آن مطرح می شود. مساله شرور در مذهب شیعه به خوبی حل و تبیین شده است.
• امامت: بدین معنا که پس از پیامبر اسلام حضرت محمد ، دوازده جانشین ، که از طرف خدا تعیین شده اند ، مقام خلافت و جانشینی پیامبر را به عهده دارند. این دوازده نفر مانند دوازده حواری مسیح علیه السلام ، احکام عملی خداوند و مشکلات و سوالات دینی مردم را حل می کنند. این ها همگی باید معصوم و عاری از هر گونه خطا و اشتباه باشند. اسامی این اشخاص به ترتیب عبارت است از :
?- علی بن ابیطالب که به نام های دیگری نیز معروف است همچون امام علی ، امیر المومنین ، مرتضی و حیدر کرار
?- حسن بن علی که به امام مجتبی و نیز امام حسن معروف است.
?- حسین بن علی که به سید الشهدا و نیز امام حسین معروف است.
?- علی بن حسین که به امام سجاد و نیز امام زین العابدین معروف است.
?- محمد بن علی که به امام باقر معروف است.
?- جعفر بن محمد که به امام صادق معروف است.
?- موسی بن جعفر که به امام کاظم معروف است.
?- علی بن موسی که به امام رضا معروف است.
?- محمد بن علی که به امام جواد معروف است.
??- علی بن محمد که به امام هادی معروف است.
??- حسن بن علی که به امام عسکری معروف است.
??- حجت بن حسن که به امام زمان و نیز امام مهدی معروف است. به ایشان قائم و نیز صاحب الزمان هم می گویند. به اعتقاد شیعیان دوازدهمین امام هنوز زنده است، ولی به طور مخفیانه زندگی می کنند تا در امنیت باشند و در وقت لازم برای حکومت جهانی قیام کنند.
همان طور که می دانید مذهب شیعه نیز خود شاخه و فرقه های مختلفی دارد که صحیح ترین آن ها شیعه دوازده امامی (که به عربی اثنی عشری گفته می شود) است. امامان برخی دیگر از شاخه های شیعه مانند اسماعیلیه و زیدیه و فاطمیه با شیعیان اثنی عشری تفاوت هایی دارد.
در دکترین امامت پذیرش اصل ضرورت وجود امامت و نیز اعتقاد به این دوازده امام از شرایط اصلی ایمان شیعی است. اما مباحث تاریخی ، عدالت ، علم ، ولایت و سایر مباحث حاشیه ای این اموزه ، اصل به حساب نمی آید.
بحث و نظر: اینجا
